Jan in memoriam

Op 25 december 2023 overleed Jan Boogaarts op 89-jarige leeftijd. Hij was als dirigent en docent een warm pleitbezorger voor het gregoriaans en een waardige liturgie. Jan werd op 10 mei 1934 geboren in Helmond. Hij studeerde piano, orgel, koordirectie en schoolmuziek aan het Brabants Conservatorium in Tilburg en het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Aan de Rijksuniversiteit Utrecht behaalde hij het doctoraalexamen muziekwetenschap.

Jan Boogaarts was o.a. dirigent van een groot aantal koren waaronder het Utrechts Studenten Gregoriaans Koor dat hij oprichtte in 1968. Hij leidde het koor 30 jaar lang tot Anthony Zielhorst het denkbeeldige stokje overnam in 1998. Met het koor nam hij vele langspeelplaten en cd’s op waaronder een aantal dozen met de vrijwel volledige liturgie van de Goede Week, inclusief de Donkere Metten en Lauden van het Paastriduum. Speciaal voor dit koor componeerde hij ter gelegenheid van zijn afscheid ook de Missa ad Valedictionem. Daarnaast was hij sinds 1966 dirigent van de Schola Cantorum Arnhem die zich richt op het zingen van het gregoriaans in de Latijnse liturgie.

Jan Boogaarts doceerde koordirectie aan het Brabants Conservatorium van 1969 tot 1983 en leidde het Vocaal Ensemble van het Brabants Conservatorium van 1973 tot 1983. In 1983 stapte hij over naar het Koninklijk Conservatorium, waar hij koordirectie doceerde tot 1993. Het Kamerkoor van deze instelling  leidde hij van 1983 tot 1994. Hij was van 1963 tot 1999 wetenschappelijk medewerker en docent Muziekwetenschap voor de vakken instrumentenkunde, orgelkunde en gregoriaans aan de Universiteit Utrecht en leidde daar ook het opleidingskoor. In Utrecht richtte hij daarnaast twee kamerkoren op: het Utrechts Studenten Kamerkoor, dat hij leidde van 1966 tot 1982, en de Cappella Traiectina, die onder zijn leiding stond van 1971 tot 1996. Bij al zijn activiteiten als docent en dirigent streefde hij naar het behoud van de schat aan kerkmuziek in bredere zin die uit de gregoriaanse traditie is voortgekomen, zonder daarbij andere genres en stijlen te verwaarlozen.

Hij publiceerde een vijftigtal artikelen in binnen- en buitenland. In 1985 verscheen zijn boek Inleiding tot het Gregoriaans en de liturgie. In 2017 promoveerde hij aan de Radboud Universiteit in Nijmegen met de dissertatie De orgelmakers Smits: bloeitijd van de Brabantse orgelkunst.

Jan bekleedde verschillende bestuursfuncties op muziekwetenschappelijk en muziekpedagogisch gebied. Hij was onder andere vice-praeses van de Consociatio Internationalis Musicae Sacrae in Rome, voorzitter van de stichting Ward Nederland en bestuurslid van de stichting Utrechts Orgelarchief Maarten Albert Vente. Hij werd meerdere malen onderscheiden, onder andere in 1977 met de Radio Warszawa-prijs, in 1983 en 2007 respectievelijk als Ridder en Commandeur in de orde van Sint Gregorius de Grote en in 2007 als Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Wij zullen ons Jan herinneren als bevlogen voorvechter voor de rechten van de Latijnse liturgie en de voorrangspositie van de gregoriaanse zang. Velen zijn door Jan Boogaarts ingewijd in de schoonheid en de zeggingskracht van het gregoriaans en het heeft daardoor in het leven van niet weinigen een blijvende plaats gekregen, hetzij door actieve beoefening, hetzij als onvergetelijke ervaring. We gedenken hem met respect en dankbaarheid.